افغانستان
افغانستان با نام امارت اسلامی افغانستان، کشوری است که در خشکی آسیای جنوبی واقع شده است و حدفاصل آسیای میانه، شرقی و غربی یا همان خاورمیانه است. افغانستان از سمت غرب با ایران، جنوب و شرق با پاکستان، شمال با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان و شمال شرقی با کشور چین در همسایگی به سر میبرد.
کشور افغانستان چهل و یکمین کشور وسیع دنیا (کمی بزرگتر از فرانسه و کوچکتر از میانمار و تقریبا به اندازه تگزاس در ایالات متحده آمریکا) است و از لحاظ جمعیت در رتبه سی و هفتم دنیا جای دارد. کابل، بزرگترین شهر و پایتخت افغانستان است.
۶۵۲۸۶۰ کیلومتر مربع
حدود ۴۰.۵ میلیون نفر
از لحاظ ژئواستراتژیکی، افغانستان در منطقه بسیار مهم قرار گرفته است، زیرا آسیای شرقی، آسیای جنوبی، آسیای غربی و آسیای میانه را به یکدیگر متصل میکند و در واقع به عنوان “چهارراه آسیا” شناخته میشود؛ به همین دلیل همواره در تاریخ و روزگار باستان شاهد فتوحات نظامی بسیاری از جمله مادها و هخامنشیان، سلوکیان، شاهنشاهی موریا، اشکانیان، شاهنشاهی کوشانی، هپتالیان، ساسانیان، غزنویان، سلجوقیان، چنگیزخان مغول، کرتیان، تیموریان، صفویه، افشاریه و امپراتوری درانی بوده است. افغانستان هیچ خط ساحلی ندارد و کاملا محصور در خشکی است.
از لحاظ جغرافیایی، تنوع در این کشور وجود دارد.، اما اغلب به صورت کوهستانی و ناهموار است. تحت سلطه رشته کوههای هندوکش که امتداد غربی هیمالیا است و از طریق کوههای پامیر و کوههای قاراقرم در انتهای شمال شرقی افغانستان به شرق تبت کشیده میشود. بیشترین و بلندترین نقاط در شرق متشکل از درههای حاصلخیز کوهستانی است. با وجود آنکه در این کشور رودخانههای متعدد و سدهای آب وجود دارد اما بخش وسیعی از این کشور خشک و بی آب است به طوریکه حوزه خشک سیستان یکی از خشکترین مناطق جهان است.
واحد پول این کشور افغانی (AFN)، دری و پشتو زبانهای رسمی این کشور و همچنین دین اسلام، دین رسمی این کشور است. افغانستان در نوامبر سال ۱۹۴۶ برای اولین بار به عضویت سازمان ملل درآمد. متاسفانه نزدیک به چهار دهه جنگ در این کشور، آن را به یکی از ناامنترین و فقیرترین کشورها تبدیل کرده است.
اقتصاد افغانستان
همانطور که گفته شد، متاسفانه کشور افغانستان نزدیک به چهار دهه است که درگیر جنگهای متعدد بوده و به همین دلیل اقتصاد این کشور نیز تحت تاثیر این جنگها از هم پاشیده بود و از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱ این اقتصاد رو به نابودی کامل رفته و در نتیجه سرمایه گردان و ارزش پول این کشور به دلیل عدم پشتیبانی بانکی و از بین رفتن بیشتر سرمایه ثابت این کشور از چرخش باز ایستاد؛ و همانطور که انتظار میرود سطح بیکاری به نهایت خود رسید و به جز برخی تولیدات ناچیز زراعی، تولید دیگری وجود نداشت. نبود تعلیم و تربیت در زمینه اطفال، شیوع بیماریهای متعدد، گرسنگی و سوء تغذیه، عدم احترام به حقوق انسانها و بسیاری مسائل دیگر دست به دست هم داد تا هر روز شاهد از بین رفتن و همچنین رنج کشیدن بخشهای مختلف جامعه باشیم.
از سال ۲۰۰۲ به بعد، به دلیل دریافت کمکهای بینالمللی اقتصاد کشور افغانستان به میزان قابل توجهی رشد داشت. سازمانها به سمتی رفتند که در نظر داشتند محصولات زراعی افغانستان را از لحاظ کیفیت و کمیت ارتقا دهند و یکی از نتایج آن بود که امروزه افغانستان حدود ۹۲ % از گندم خود را تولید مینماید. البته این کشور همچنان به عنوان کشوری که وابسته به کمکهای خارجی است به حساب میآید. درآمد سرانه این کشور در حدود ۸۰۰ الی ۹۰۰ دلار است و ۸۰ % مردم به کشاورزی و دامداری مشغولند.
اگر یکی از حوزههای اقتصادی افغانستان را کشاورزی، آبیاری و دامداری در نظر بگیریم، بخش زراعت به طور سنتی یکی از شاخصهای بالقوه اقتصادی آن به حساب آمده و یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل رشد اقتصادی در این کشور به شمار میرود. حدود ۷۰% از مردم افغانستان در روستاها ساکن بوده و مشغول به فعالیتهای زراعی هستند و حدود ۶۰ % خانوادهها درآمدشان از این بخش به دست میآید. محصولات عمده کشاورزی و زراعی این کشور عبارتند از گندم، انواع میوه، خشکبار، پشم گوسفند، پوست گوسفند، پوست بز و زعفران.
به دلیل اهمیت این حوزه، بررسی فرصتهای موجود در حوزه زراعی و کشاورزی یکی از اقدامات موثر خواهد بود. از این رو میتوان گفت که برنامهریزی فرآوری مشترک محصولات کشاورزی، فعالیت در حوزه دامپروری، شیلات و پرورش طیور، خدمات فنی و مهندسی کشاورزی و تامین ماشینآلات و تجهیزاتی که خدمات ارائه میدهند و در حوزههای دانش بنیان فعالیتهای مرتبط با کشاورزی، تامین نهاده، نگهداری (مانند انبار و سردخانه)، بستهبندی و بازارسازی برای محصولات کشاورزی را انجام میدهند و همچنین حضور در پروژههای حوزه آبیاری شامل تجهیزات و اجری پروژهها از جمله فرصتهای مفید این بخش به حساب میآیند.
صادرات و واردات افغانستان
مجموع واردات کالا به کشور افغانستان در سال ۲۰۱۷، به ارزش ۵۰۷ میلیارد دلار بود که این کشور را در جایگاه ۱۲ مین کشور وارد کننده بزرگ جهان تبدیل نمود. بیشترین کالای وارداتی افغانستان عبارتند از محصولات گیاهی، حملونقل، مواد غذایی، ماشینآلات، منسوجات، مواد معدنی، مواد شیمیایی، فلزات، محصولات حیوانی، پلاستیک و لاستیک، محصولات چوبی، کفش و کلاه، سازه، متفرقه، کالای کاغذی، سنگ و شیشه، فلزات گرانبها و اسلحه.
همچنین مجموع صادرات کالای کشور افغانستان به دیگر نقاط جهان در سال ۲۰۱۷، ۸۷۸ میلیارد دلار بود که این کشور را به ۱۵۰ مین صادرکننده بزرگ دنیا تبدیل کرد. بیشترین کالای صادراتی افغانستان عبارتند از محصولات گیاهی، مواد معدنی، منسوجات، فلزات، پوست حیوانات، ماشینآلات، محصولات حیوانی، مواد غذایی، فلزات گرانبها، سازهها، مواد شیمیایی، حملونقل، پلاستیک و لاستیک، کفش و کلاه و محصولات چوبی.
کشورهای مقصد کالاهای صادراتی کشور افغانستان به ترتیب به شرح زیر هستند (آمار متعلق به سال ۲۰۱۷) :
- هند (۴۲.۵%)
- پاکستان (۳۵.۷%)
- امارات متحده عربی (۸.۷۹%)
- ترکیه (۲.۲۷%)
- ایران (۲.۰۷%)
- عراق (۱.۰۸%)
- ایالات متحده آمریکا (۰.۹۵%)
- آلمان (۰.۸۲%)
- فرانسه (۰.۷%)
- فنلاند (۰.۵۴%)
- چین (۰.۳۴%)
- کانادا (۰.۲۳%)
- سایر (۴.۱%)
بیشترین مقصد صادرات به ترتیب در قارههای آسیا، اروپا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و آفریقا میباشد. کشورهای واردکننده به کشور افغانستان نیز به ترتیب به شرح زیر هستند (آمار متعلق به سال ۲۰۱۷) :
- ایران (۲۳.۳%)
- امارات متحده عربی (۱۵.۹%)
- پاکستان (۱۴.۳%)
- چین (۷.۱۳%)
- ازبکستان (۶.۱۷%)
- ایالات متحده (۶.۲۷%)
- هند (۴.۹۹%)
- قزاقستان (۴.۵۵%)
- مالزی (۳.۱۵%)
- ترکمنستان (۲.۳۵%)
- روسیه (۲.۲۶%)
- ترکیه (۱.۴۱%)
- تاجیکستان (۱.۰۴%)
- آلمان (۰.۶۴%)
- کره جنوبی (۰.۶%)
- ژاپن (۰.۵۵%)
- بلژیک (۰.۴۵%)
- سایر (۴.۹۴%)
تولید ناخالص داخلی کشور افغانستان حدود ۲۰ میلیارد دلار بود و مطابق با برآورد سال ۲۰۱۷، حدود ۲.۷ % رشد داشت.
روابط تجاری ایران و افغانستان
روابط تجاری ایران و افغانستان بر مبنای اشتراکات متعددی که همواره در تاریخ، فرهنگ و دین بین این دو کشور برقرار بوده است، استوار است؛ و البته به دلیل همسایگی و مجاورت، این روابط برای هر دو کشور اهمیت زیادی پیدا کرده است. افغانستان یکی از بازارهای عمده برای اقلام و تولیدات ایرانی است، بهطوریکه آمار تبادلات در سال ۱۳۹۵، نزدیک به دو و نیم میلیارد دلار برآورد شد که عمده آن مربوط به صادرات کالاهای ایرانی به کشور افغانستان بود.
کالاهای ایرانی که از مزیت نسبی برای مبادلات بازرگانی در کشور افغانستان برخوردارند به شرح زیر هستند :
- گروه شویندهها : پودر لباسشویی، مایع ظرفشویی، شامپو و صابون
- گروه مواد غذایی : شامل انواع نوشابه، کنسرو، ماکارونی، ترشیجات و مربا
- گروه مصالح ساختمانی : شامل انواع کاشی و سرامیک، سیمان ( بیشتر در مناطق غربی و هرات )، شیرآلات و سرویسهای بهداشتی، لوله پولیکا و سینک ظرفشویی
- گروه دارویی : شامل انواع قرص و کپسول و شربت
- گروه پلاستیک : شامل انواع ظروف ملامین و پلاستیکی
- انواع سوخت و مایع و گاز
- انواع موکت و فرش ماشینی
لازم به ذکر است که مواد نفتی و مشتقات آن به دلیل ارزان قیمت بودن در ایران، به صورت قاچاق و به طور وسیع و گستردهای از طریق مناطق مرزی به خاک کشور افغانستان میرسند.
در جداول زیر، با استناد به آمار ارائه شده توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران، روابط تجاری دو جانبه ایران با افغانستان را طی سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ مشاهده خواهید کرد.
سال ۱۳۹۶
عنوان | ارزش (دلار) | وزن (کیلوگرم) | سهم از کل ارزش | رتبه | درصد تغییرات نسبت به مدت مشابه سال قبل |
---|---|---|---|---|---|
صادرات ج.ا.ایران | ۲۷۸۳۹۶۹۳۹۵ | ۵۹۱۶۵۸۷۷۷۵ | ۵% | ۶ | ۱۳ |
واردات ج.ا.ایران | ۲۰۳۹۸۲۴۱ | ۲۴۵۱۸۲۰۶ | ۰% | ۷۰ | ۵- |
حجم کل تجارت | ۲۸۰۴۳۶۷۶۳۶ | ۵۹۴۱۱۰۵۹۸۱ | ۲% | ۸ | ۱۳ |
تراز بازرگانی | ۲۷۶۳۵۷۱۱۵۴ | ۵۸۹۲۰۶۹۵۶۹ | - |
سال ۱۳۹۷
عنوان | ارزش (دلار) | وزن (کیلوگرم) | سهم از کل ارزش | رتبه | درصد تغییرات نسبت به مدت مشابه سال قبل |
---|---|---|---|---|---|
صادرات ج.ا.ایران | ۲۹۶۸۷۸۷۶۰۹ | ۵۶۵۶۸۶۲۲۰۳ | ۶% | ۴ | ۶ |
واردات ج.ا.ایران | ۱۰۳۹۳۰۸۱ | ۱۰۰۷۰۱۶۳ | ۰% | ۷۴ | ۴۹- |
حجم کل تجارت | ۲۹۷۹۱۸۰۶۹۰ | ۵۶۶۶۹۳۲۳۶۶ | ۳% | ۷ | ۶ |
تراز بازرگانی | ۲۹۵۸۳۹۴۵۲۸ | ۵۶۴۶۷۹۲۰۴۰ | - |
سال ۱۳۹۸
عنوان | ارزش (دلار) | وزن (کیلوگرم) | سهم از کل ارزش | رتبه | درصد تغییرات نسبت به مدت مشابه سال قبل |
---|---|---|---|---|---|
صادرات ج.ا.ایران | ۲۳۲۴۳۲۶۳۳۸ | ۶۲۹۳۵۹۷۶۹۵ | ۵% | ۵ | ۲۱- |
واردات ج.ا.ایران | ۷۶۵۷۶۳۳ | ۷۷۲۰۳۷۸ | ۰% | ۷۳ | ۲۶- |
حجم کل تجارت | ۲۳۳۱۹۸۳۹۷۱ | ۶۳۰۱۳۱۸۰۷۳ | ۲% | ۷ | ۲۱- |
تراز بازرگانی | ۲۳۱۶۶۶۸۷۰۵ | ۶۲۸۵۸۷۷۳۱۷ | - |
سال ۱۳۹۹
عنوان | ارزش (دلار) | وزن (کیلوگرم) | سهم از کل ارزش | رتبه | درصد تغییرات نسبت به مدت مشابه سال قبل |
---|---|---|---|---|---|
صادرات ج.ا.ایران | ۲۳۰۵۵۵۷۴۴۷ | ۷۰۲۱۹۰۶۵۲۸ | ۶% | ۵ | ۰ |
واردات ج.ا.ایران | ۴۱۶۶۷۰۹ | ۶۷۰۰۲۰۷ | ۰% | ۸۰ | ۴۵- |
حجم کل تجارت | ۲۳۰۹۷۲۴۱۵۶ | ۷۰۲۸۶۰۶۷۳۵ | ۳% | ۶ | ۰ |
تراز بازرگانی | ۲۳۰۱۳۹۰۷۳۸ | ۷۰۱۵۲۰۶۳۲۱ | - |
سال ۱۴۰۰
عنوان | ارزش (دلار) | وزن (کیلوگرم) | سهم از کل ارزش | رتبه | درصد تغییرات نسبت به مدت مشابه سال قبل |
---|---|---|---|---|---|
صادرات ج.ا.ایران | ۲۳۰۵۵۵۷۴۴۷ | ۷۰۲۱۹۰۶۵۲۸ | ۶% | ۵ | ۰ |
واردات ج.ا.ایران | ۴۱۶۶۷۰۹ | ۶۷۰۰۲۰۷ | ۰% | ۸۰ | ۴۵- |
حجم کل تجارت | ۲۳۰۹۷۲۴۱۵۶ | ۷۰۲۸۶۰۶۷۳۵ | ۳% | ۶ | ۰ |
تراز بازرگانی | ۲۳۰۱۳۹۰۷۳۸ | ۷۰۱۵۲۰۶۳۲۱ | - |
در صورتیکه تصمیم به بررسی بازار محصول یا خدمت مورد نظر خود در کشور افغانستان و تحلیل، تحقیق و توسعه بازار هدف خود در این کشور گرفتهاید، تیم متخصص میداسکات با داشتن سوابق ارزشمند در این زمینه، میتواند گام به گام همراه و کنار شما باشد. در صورت داشتن هرگونه سفارش در این زمینه میتوانید از همین جا اقدام نمایید.