روسیه

با توجه به موقعیت جغرافیایی و همسایگی بین دو کشور ایران و روسیه  و همینطور روابط سیاسی مناسبی که بین دو کشور حاکم است، باید حجم مبادلات تجاری بین این دو کشور رقم قابل توجهی باشد، اما متاسفانه آنچنان که انتظار می‌رود این امر محقق نشده است. شاید علت اصلی این موضوع عدم اشراف کامل تاجران و بازرگانان هر دو کشور به بازار مصرف کشور مقصدشان است.

به طور مثال، در سال‌های اخیر با توجه به مشکلات پیش آمده مابین روابط سیاسی روسیه و کشورهای اتحادیه اروپا و همزمانی آن با بحران سیاسی ایجاد شده بین اوکراین و روسیه و تیرگی روابط روسیه و ترکیه به دلیل سقوط هواپیمای نظامی روسیه، همه نگاه‌ها به سمت کشور ما بود تا بتواند از این بازار نابسامان نهایت استفاده را نموده و سهم قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. اما متاسفانه تجار و بازرگانان ما با عدم توجه و غفلت هیچ بهره‌ای از این موقعیت نبردند، و ناچار روسیه مجددا روابط تجاری‌اش را با مشتریان اسبق خود آغاز نمود. البته با تمام این تفاسیر، صادرات ایران به روسیه در سال ۲۰۲۰ و در شرایطی که به دلیل اعمال تحریم‌های شدید محدودیت‌هایی وجود داشت، از عدد ۳۹۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ با رشدی در حدود ۱۰۵ درصد رو به رو شده و به ۸۰۰ میلیون دلار رسید؛ اما هم‌چنان باید بر این باور بود که اگر ایران شناسایی دقیقی از بازار روسیه نداشته باشد امکان بهره بردن از فرصت‌ها و جهش در صادرات غیرنفتی به روس‌ها وجود نخواهد داشت.

همانطور که گفته شد، در سال ۲۰۲۰، واردات روسیه از دنیا نزدیک به ۲۳۱ میلیارد دلار بود که سهم ایران از این رقم حدود ۰.۴ درصد بوده است و در جایگاه ۴۱ م صادرکنندگان به روسیه قرار گرفته است، و این در حالی است که به طور مثال کشور همسایه ما، ترکیه، ۵.۱ میلیارد دلار، ویتنام ۴ میلیارد دلار و اکوادور ۱.۳ میلیارد دلار به کشور روسیه صادرات داشته‌اند.

با نگاهی به آمار در می‌یابیم که عمده محصولاتی که در سال‌های اخیر از کشور ایران به روسیه صادر شده است، مربوط به انواع فرش و محصولات کشاورزی و دام و طیور مانند انواع ماهی‌ها، پسته، لبنیات، انواع میوه، خشکبار و غیره بوده است. به طور دقیق‌تر با نگاهی به آمار سال ۱۳۹۸، عمده اقلام و کالاهای صادراتی و وارداتی ایران به/از روسیه در جداول زیر ارائه شده است: